گزارش مهر از روند و ابعاد مهاجرت پرستاران؛
ساعت کار ۲۰ تومانی یا۲۰ دلاری
به گزارش اپتیک، روند مهاجرت پرستاران به کشورهای حوزه خلیج فارس، اروپا، کانادا و...، رو به افزایش است و هر ماه حداقل ۲۵۰ گواهی تایید صلاحیت برای پرستاران متقاضی مهاجرت صادر می شود.
خبرگزاری مهر، گروه سلامت- حبیب احسنی پور: یکی از چالش های حوزه پرستاری کشور، مهاجرت است که متأسفانه پس از شروع پاندمی کرونا شدت یافت و بعضاً، اعداد و ارقامی از مهاجرت پرستاران مطرح می شود که نگران کننده است. در صورتیکه در کشور با کمبود شدید نیروی پرستاری مواجه هستیم، نیروی انسانی متخصص ما به راحتی وارد بازار کار سایر کشورها می شود و این چالش زنگ خطر جدی برای سیستم سلامت کشور است. چرا پرستاران می روند مجتبی ذالنور نایب رییس مجلس، در واکنش به مبحث مهاجرت پرستاران در سالهای اخیر می گوید: با مهاجرت پرستاران، در واقع نیروهایی که با سرمایه همین مردم پرورش داده ایم، نتیجه کار خویش را در اختیار و خدمت یک کشور دیگر قرار می دهند. ازاین رو آن چه باعث مهاجرت پرستاران می شود، جفا به مردم و سرمایه های آنها است و باید یک هم ترازی ایجاد شود؛ پرستاران سرمایه های سیستم سلامت هستند. وی ادامه داد: باید توجه داشت تعرفه پایین اضافه کاری ها یا تأخیر در پرداخت کارانه ها و اضافه کاری ها ارزش آن دریافتی را کم می کند و باعث نارضایتی می شود. علیرضا گچ کوبان رئیس نظام پرستاری اهواز، هم با اعلان اینکه کمبود پرستار به اوج خود رسیده، گفته است: میانگین جهانی ضریب تعداد پرستار به تخت بیمارستانی ۱.۵ است، اما این عدد در خوزستان ۰.۷ است و بیشترین صدمه را مردم می بینند، چون نمی توانند خدمات باکیفیت پرستاری دریافت نمایند. وی با اشاره به این که در آزمون استخدامی وزارت بهداشت سهمیه اهواز تنها ۲ پرستار بود که برای معاونت بهداشت در نظر گرفته شده است، اضافه کرد: دغدغه اصلی یک پرستار کمبود نیروی انسانی، اجرای طرح فوق العاده خاص و اجرای درست قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری است که اگر این موضوعات برای پرستاران حل شود، مهاجرت پرستاران ۵۰ درصد کاهش پیدا می کند. گچ کوبان اظهار داشت: در سال قبل حدود ۱۵۰ گواهی تأیید صلاحیت برای پرستاران خوزستانی صادر شد که به خارج از کشور مهاجرت کرده اند. در یکی دو سال قبل به طور عمده، مقصد پرستاران ما کشورهای اروپایی مثل آلمان، دانمارک و کشورهای حوزه اسکاندیناوی بوده است، برای کشورهای حوزه خلیج فارس هم خیلی ها اقدام نموده اند از طرف دیگر محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار، با اشاره به مهاجرت سالانه ۲ تا ۳ هزار پرستار از کشور، گفته است: ما پرستار برای جذب داریم، اما با حقوق ۱۲ میلیونی سر کار نمی آیند. روند صدور گواهی مهاجرت پرستاران احمدرضا یزدان نیک معاون فنی، پژوهشی و آموزشی سازمان نظام پرستاری، در گفتگو با خبرنگار مهر ابعادی از ماجرا را توضیح داد. وی اظهار داشت: اصولاً پرستارانی برای دریافت گواهی تأیید صلاحیت نزد ما می آیند که قصد مهاجرت دارند، اما به صورت دقیق نمی دانیم که چه تعداد متقاضیان دریافت گواهی تأیید صلاحیت، از کشور خارج می شوند. ضمن این که برخی پرستاران هم هستند که می روند و بعداً درخواست گواهی تأیید صلاحیت می کنند. وی ادامه داد: در سال قبل هر ماه حدود ۲۵۰ گواهی تأیید صلاحیت صادر می کردیم، اما در نیمه اول سالجاری تقریبا با مقداری کاهش، به حدود ۲۰۰ تا ۲۲۰ مورد گواهی در ماه رسیده است. البته باید بگویم نسبت به سالهای قبل که در سال حدود ۱۰۰۰ گواهی صادر می شد، همچنان شاهد روند افزایشی در صدور گواهی تأیید صلاحیت هستیم. عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، با عنوان این مطلب که بدون گواهی تأیید صلاحیت امکان کار در کشورهای دیگر وجود ندارد، افزود: بعضی از پرستاران پس از چند ماه کار در خارج از کشور، درخواست می دهند و البته برخی کشورها مثل کانادا، پایان کار لازم دارند. یزدان نیک در رابطه با مقصد پرستاران ایرانی برای مهاجرت اظهار داشت: در یکی دو سال قبل به طور عمده، مقصد پرستاران ما کشورهای اروپایی مثل آلمان، دانمارک و کشورهای حوزه اسکاندیناوی بوده که خیلی پذیرش داشته اند. البته برای کشورهای حوزه خلیج فارس هم خیلی ها اقدام نموده اند، اما چون پرستاران چند گواهی تأیید صلاحیت از ما می گیرند، به صورت دقیق نمی توانیم بگوییم کجا رفته اند. معاون فنی، پژوهشی و آموزشی سازمان نظام پرستاری، با بیان این که ۶۰ تا ۷۰ درصد از تقاضاها منجر به مهاجرت می شود، اضافه کرد: مشاهدات ما نشان می دهد، ۶ ماه تا یک سال پس از صدور گواهی تأیید صلاحیت، مهاجرت اتفاق می افتد. وی اظهار داشت: اروپا شرایط پذیرش پرستار را تسهیل کرده و به دنبال ایجاد فرصت شغلی برای متقاضیان است. یعنی، طوری شده که کشورهای اروپایی در صدد جذب بیشتر نیروی پرستاری هستند. در این میان، پرستاران ایرانی به لحاظ کیفیت آموزشی که دارند، از متقاضیان بیشتری نسبت به سایر کشورها برخوردار می باشند. یزدان نیک با اشاره به این که ۷۸ درصد نیروهای پرستاری کشور خانم هستند، اضافه کرد: اساسا به فراخور همین موضوع، بیشتر مهاجرت ها شامل پرستاران زن می شود. البته نباید فراموش نماییم که کشورهای دیگر در پذیرش پرستار، فقط به شایستگی ها توجه دارند و جنیست را لحاظ نمی کنند. سیاستمداران کشورهای دیگر این مورد را فهمیده اند که سلامت یک مقوله امنیتی است و از همین رو، خدمات سطح اول را به پرستاران سپرده اند و همین مبحث سبب شده نیروهای بیشتری را جذب کنند. معاون سازمان نظام پرستاری در ارتباط با میزان درآمد پرستاران در خارج از کشور اظهار داشت: باتوجه به شکاف درآمدی که در ایران و سایر کشورها وجود دارد، سراغ نداریم کسانی رفته باشند و بخواهند به خاطر درآمد برگردند. وی با بیان این که حداقل حقوق پرستار در خارج از کشور بین ۲۰ تا ۲۵ دلار در ساعت است و هر ماه رقمی بین ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ دلار درآمد دارد، اضافه کرد: حقیقت اینست که زندگی در بیرون از ایران، به دلار محاسبه می شود؛ اما در آن کشورها، پرستار می تواند با یک شیفت کار، هزینه های اجاره منزل و…، را تأمین کند. در صورتیکه در تهران، حداکثر دریافتی پرستار در یک شیفت، ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است که نمی تواند با این پول، امورات زندگی را بگذراند و مجبور است در دو یا سه شیفت کار کند. یزدان نیک با اشاره به مشکل کمبود پرستار در جهان اظهار داشت: همین مبحث سبب شده کشورها به دنبال ایجاد جاذبه های بیشتری باشند تا بتوانند نیروی مورد نیاز خویش را تأمین کنند. وی ادامه داد: باتوجه به تغییر الگوی بیماری ها در جهان از واگیر به غیرواگیر، سیاستمداران کشورهای دیگر این مورد را فهمیده اند که سلامت یک مقوله امنیتی است و از همین رو، خدمات سطح اول را به پرستاران سپرده اند و همین مبحث سبب شده نیروهای بیشتری را جذب کنند. عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، با عنوان این مطلب که ما از استاندارد نیروی پرستاری خیلی عقب هستیم، اظهار داشت: استاندارد جهانی به ازای هر ۱۰۰۰ نفر، ۴ تا ۶ پرستار است که ما در بهترین حالت ۲ پرستار به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت داریم. در واقع، کف استاندارد جهانی را هم نداریم و اگر می خواهیم به کف استاندارد برسیم، همین امروز باید تعداد پرستاران کشور ۲ برابر شود. وضعیت نیروی پرستاری در کشور بنا بر آمارهای وزارت بهداشت در حدود ۲۲۰ هزار پرستار در ۱۰۰۰ بیمارستان کشور مشغول خدمت هستند که این تعداد پرستار، باتوجه به تعریف نیروی پرستاری به ازای هر تخت بیمارستانی و جمعیت کشور، کافی نیست و از استانداردهای منطقه ای، بین المللی و جهانی، فاصله بسیاری داریم. شاید بتوان مهم ترین چالش حوزه پرستاری کشور که سبب شده حجم عظیمی از مشکلات برای پرستاران ایجاد شود، مبحث کمبود نیروی پرستاری باشد. زیرا، اگر تعداد پرستار در مراکز درمانی و بیمارستان های کشور در حد استانداردهای بین المللی و جهانی بود؛ اساسا شاهد مشکلات کنونی جامعه پرستاری نبودیم. این در حالیست که میانگین گروه پرستاری به تخت بیمارستانی ۱.۲ است که استاندارد آن ۱.۸ است، اما در بعضی شهرها شاید این عدد ۰.۷ یا ۰.۶ هم باشد. در همین حال، محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار، با عنوان این مطلب که به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت حداقل باید ۳ نفر کادر پرستاری داشته باشیم، اظهار داشت: متأسفانه مردم ما حداقل مراقبت لازم را نمی گیرند و دلیل آن هم، کمبود نیروی پرستاری است. کمبود نیروی پرستاری، توان و حوصله پرستاران را برای ارائه خدمت مطلوب به بیماران می کاهد و از طرف دیگر برای خودِ پرستاران هم فشار کاری مضاعفی به وجود می آورد. تخت بیمارستانی متناسب با جذب پرستار نیست افزایش تخت های بیمارستانی برای خدمت بهتر به مردم و بیماران، یکی از وظایف وزارت بهداشت بعنوان متولی سیستم سلامت کشور است که آمار و ارقام نشان میدهد این وظیفه به خوبی در حال انجام می باشد. بطوریکه فقط از آغاز آغاز به کار دولت سیزدهم، حدود ۱۶ هزار تخت بیمارستانی جدید به تعداد تخت های قبلی افزوده شده است. اما، نکته قابل تأمل در بحث راه اندازی و افزایش بیمارستان های جدید در اقصی نقاط کشور، مبحث تأمین نیروی انسانی مورد نیاز بخصوص کادر پرستاری است. بطوریکه در آزمون استخدامی وزارت بهداشت که چندی پیش برگزار گردید، مقرر است از ۲۵ هزار نیروی استخدامی؛ حدود ۱۲ هزار نفر آنها سهمیه پرستاری باشد. این در حالیست که فقط برای دو کلان بیمارستان تهران یعنی حضرت مهدی و غدیر، حداقل ۴۰۰۰ نفر نیروی پرستاری ضروری است. حالا بماند که از قبل نیز، برآوردها نشان میدهد با کمبود حداقل ۱۰۰ هزار نیروی پرستاری در کشور مواجه هستیم. در واقع میتوان اظهار داشت که ساخت بیمارستان های جدید، هیچ تناسبی با جذب پرستار ندارد و مدام بر تعداد پرستاران مورد نیاز افزوده می شود. کف استاندارد جهانی را هم نداریم و اگر می خواهیم به کف استاندارد برسیم، همین امروز باید تعداد پرستاران کشور ۲ برابر شود دبیرکل خانه پرستار اظهار داشت: آن چه مسلم است، به ازای هر تخت معمولی، ۲ نفر کادر پرستاری نیاز است که ۲۰ تا ۲۵ درصد آن از راه کمک پرستار یا بهیار تأمین شود و ۷۵ درصد آن باید نیروی پرستاری باشد. در واقع به ازای هر تخت بیمارستانی در قسمت های عادی باید ۱.۸ پرستار داشته باشیم تا بتوانیم مراقبت خوب و باکیفیت به بیماران بستری عرضه بدهیم. شریفی مقدم افزود: در قسمت های ICU و CCU، شرایط فرق می کند و ما می بایست حداقل ۵ تا ۶ پرستار در شبانه روز برای یک تخت مراقبت های ویژه داشته باشیم. وی ادامه داد: برای تخت CCU، بین ۳ تا ۴ پرستار نیاز است. شمس الدین شمسی رئیس شورای عالی نظام پرستاری، با عنوان این مطلب که در اکثر کشورهای دنیا، سه پرستار به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت وجود دارد، اظهار داشت: در ایران طبق آمار ۱.۵ پرستار به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت در سال ۱۴۰۰ بوده و اساسا هم اکنون این آمار نهایتا ۱.۵ تا ۲ پرستار به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است. وی ادامه داد: اگر شاغلین را حساب نماییم اساسا ۱.۵ و یا کمتر از ۱.۵ پرستار به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت در کشور داریم، در صورتیکه در کشورهای اطراف ما این تعداد نسبت به هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت در قطر ۷ پرستار، امارات ۶ پرستار، عمان ۴ پرستار، ترکیه ۳ و در قزاقستان ۷ پرستار وجود دارد و تنها کشورهای هم رده ما، افغانستان، سوریه، یمن و پاکستان هستند. در همین حال، محمد میرزابیگی رئیس کل سازمان نظام پرستاری اظهار داشت: در سال ۹۸ و ۹۹، تعداد ۵۲ هزار و ۲۰۰ مجوز استخدامی صادر شد که ۵۰ درصد از این مجوزهای استخدام، در ارتباط با جذب پرستاران و ۵۰ درصد هم در ارتباط با جذب سایر کارکنان سلامت بود. در بعضی از مقاطع زمانی تعداد مناسبی مجوز صادر شد اما در بعضی سال ها مجوز استخدامی صادر نشد در صورتیکه همواره معضل بازنشستگی نیروها و گسترش تعداد تخت های بیمارستانی وجود دارد. وی در رابطه با استاندارد نیروی پرستاری، اضافه کرد: سازمان امور اداری و استخدامی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداشت باید در مورد سرانه پرستار به جمعیت، تخت یا بیمار به اتحاد نظر برسند. تعداد ۲.۵ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی مورد توافق بوده اما متأسفانه رفتارهای سلیقه ای و تعارض های ساختاری که مابین این سه دستگاه وجود دارد؛ سبب شده رسیدگی به مبحث رفع کمبود نیروهای پرستاری گرفتار مشکل شود. میرزابیگی اظهار داشت: هم اکنون به ازای هر تخت بیمارستانی کمتر از یک نفر نیروی پرستاری در ۲۴ ساعت در هر بیمارستان داریم و باید تعداد پرستاران دو برابر تعداد فعلی شود تا به عدد استاندارد برسیم. چالش اضافه کاری های اجباری یکی دیگر از چالش های حوزه پرستاری کشور، اضافه کاری های الزامی است که فقط به خاطر خلأ کمبود پرستار در بیمارستان های کشور اتفاق می افتد. در واقع، اغلب پرستاران راضی به انجام اضافه کاری نیستند؛ اما مدیریت بیمارستان از آنها می خواهد که شیفت اضافه بمانند. این در حالیست که پرداختی با حجم کاری، هیچ تناسبی ندارد. عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت، در واکنش به دریافتی پرستاران، اظهار داشت: مبلغ کارانه هر پرستار به میزان ارائه خدمت بستگی دارد. ازاین رو تابعی از ضریب اشغال تخت بیمارستان، تعداد بیمارانی که خدمت می گیرند و میزان ثبت خدمات بستگی دارد. اگر دستورالعمل به درستی اجرا شود، به طور متوسط دریافتی پرستاران از تعرفه های پرستاری ماهانه حدود ۳.۵ میلیون تومان است. با اینحال امکان دارد همکارانی کمتر یا بیشتر از این عدد دریافت نمایند که البته تفاوت نباید از ۲.۵ برابر برای پرستاران هم رده بیشتر باشد. به قول پرستاران، مبلغ پرداختی یک ساعت اضافه کار اجباری، بین ۱۶ تا ۲۰ هزار تومان است. یعنی، پرستار ما برای خرید یک قوطی کنسرو ماهی که ۹۷ هزار تومان قیمت دارد، باید ۶ ساعت اضافه کاری انجام دهد. جالب این که برای غیبت پرستار از محل کار، جریمه های سنگینی در نظر گرفته شده است، بطوریکه یک پرستار خانم نقل قول می کند که همسرش مأموریت است و به همین خاطر باید با تنها فرزندش سر کار برود؛ چون بابت غیبت بامداد یا عصر ۴۰۰ هزار تومان و شیفت شب ۸۰۰ هزار تومان از حقوقش کم می کنند. پرستارانی که فراموش شده اند دوران سخت و تلخ پاندمی کرونا بر کسی پوشیده نیست و نمی توان ترس و وحشت آن روزها را فراموش کرد. موقعی که یک نفر از خانواده ما کرونا می گرفت، اما جرأت نداشتیم نزدیک تخت او شویم؛ این پرستاران بودند که با جان و دل بالای سر بیمار حاضر می شدند. بعضی از این پرستاران؛ نیروهای طرحی و قراردادی بودند که وارد بیمارستان ها شده بودند. این دسته از پرستاران، پس از فروکش کردن پاندمی کرونا و عبور از روزهای سخت و تلخ آن روزها؛ یک دفعه با این دسته از پرستاران، قطع همکاری شد. موضوعی که سبب اعتراض شدید سازمان نظام پرستاری گردید و بارها هم با نوشتن نامه هایی و برگزاری نشست های خبری، به دنبال راهکاری برای بازگرداندن آنها به بیمارستان ها بودند که بنظر می رسد هنوز موفقیتی حاصل نشده و قریب به چند هزار پرستار طرحی و قراردادی، بیکار مانده اند. این در حالیست که بیمارستان ها با کمبود شدید نیروی پرستاری مواجهند، اما چون توان مالی برای پرداخت حقوق و دستمزد را ندارند، در نتیجه قید جذب نیرو را زده اند.
منبع: optlab.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب