آیا لاك دان تنها راه كنترل اپیدمی كروناست؟
به گزارش اپتیك عضو كمیته اپیدمیولوژی ستاد مقابله با كرونا در تهران ضمن تشریح الزامات و پیش شرط های اجرای هر مداخله ای برای كنترل اپیدمی پیش رونده و تهدید كننده ای همچون كووید 19، ضمن اشاره به جایگزین های طرح ˮلاك دانˮ، تصریح كرد: عدم برنامه ریزی صحیح پیش از اعمال هر مداخله سبب آزمون و خطاهای مكرر می شود و این آزمون و خطاها نه تنها كنترل اپیدمی را به تاخیر و تعویق می اندازد، بلكه از اعتماد عمومی كاسته و سبب می شود به جای صرف انرژی و ظرفیت ها در كارهای اثرگذارتر، انرژی و منابع موجود هدر رفته و حیف شود.
دکتر حمید سوری - متخصص اپیدمیولوژی در گفت وگوی تفصیلی با ایسنا با تکیه بر لزوم بررسی همه جانبه مداخلات در اپیدمی های تهدید کننده و پیش رونده همچون کووید، اظهار نمود: مداخلات کنترل کننده در اپیدمی های با ماهیت کووید ۱۹ بعنوان یک اپیدمی حاد و پیش رونده باید از جنبه های مختلف به خصوص از لحاظ میزان تاثیرگذاری، هزینه اثربخشی و میزان انجام پذیری مورد ارزیابی دقیق قرار گرفته و در طول اجرای مداخله هم پایش و ارزشیابی مستمر صورت گیرد.
آزمون و خطا کنترل اپیدمی را به تاخیرمی اندازد
وی با اشاره به اینکه عدم برنامه ریزی صحیح پیش از اعمال هر مداخله سبب آزمون و خطاهای مکرر می شود، اظهار داشت: این آزمون و خطاها نه تنها کنترل اپیدمی را به تاخیر و تعویق می اندازد، بلکه از اعتماد عمومی کاسته و سبب می شود به جای صرف انرژی و ظرفیت ها در کارهای اثرگذارتر، انرژی و منابع موجود هدر رفته و حیف شود.
سوری ضمن اشاره به تجارب موفق کشورهای مختلف در اعمال مداخلات کنترلی، اظهار نمود: الزاما نمی توان هر مداخله موفق در دنیا را کپی کرده و در داخل کشور اجرایی کرد، چونکه شرایط زمانی و مکانی کشورها متفاوت بوده و در نتیجه مداخله اثرگذار است، مثلا نمی توان حتی مداخله موفق 6 ماه گذشته کره جنوبی را باردیگر در همان کشور تکرار کرد، چونکه شرایط زمانی و اپیدمیولوژیک بیماری تغییر کرده و نتیجه قبلی محقق نمی گردد.
اصلی ترین الزامات و سوالات قبل از اجرای لاک دان
این اپیدمیولوژیست با تکیه بر اینکه هر مداخله ای باید در واحد زمان، مکان و خصوصیت های بومی خود آن منطقه به کار گرفته شود، درمورد طرح "لاک دان"، توضیح داد: زمانیکه از طرح لاک دان یا قفل کردن دوهفته ای یک شهر و منطقه صحبت می شود، قبل از هر چیز باید مقدمات آنرا فراهم نموده، دقیقا بدانیم هدف اصلی از اجرای طرح چه بوده و آیا لاک دان می تواند به تحقق آن کمک نماید.
وی افزود: اگر هدف اصلی از تعطیلی شهرها برای حداقل دو هفته یعنی طول دوره اپیدمی، صرفاً استراحت دادن به کادر پزشکی و بیمارستانها باشد، باآنکه امکان دارد موثر باشد ولی راه های ارزانتر و به صرفه تر دیگری برای این منظور وجود دارد، بعنوان مثال می توان از روش روتیشن یا گردش کاری و یا سایر مداخلات اثرگذارتر در سیستم درمان استفاده نمود. ازاین رو باید قبل از اقدام به این سؤال پاسخ دهیم که با عنایت به اهداف تدوین شده، آیا لاک دان تنها راهکار دستیابی به آن است یا خیر؟ آیا می توان جایگزین های بهتری داشت؟
این عضو کمیته اپیدمیولوژی ستاد کرونای تهران با تکیه بر اینکه پیش و حین اجرای مداخله باید آمادگی لازم برای پذیرش و باور آن در سطح جامعه ایجاد شود، اظهار داشت: این آماده سازی تنها خاص مردم نبوده و سیاستگذاران و مجریان سیاست ها هم باید آمادگی لازم را داشته باشند، همینطور سیاست ها و برنامه های پس از اتمام لاک دان هم باید تدوین و مشخص شود، آیا مقرر است هر کاری قبلا می کردیم پس از این دو هفته هم ادامه داشته باشد؟ چرا فکر می نماییم این وقفه دو هفته ای می تواند کارها را تسهیل و تسریع کند؟
تعطیلی شهرها تحت چه شرایطی موثر خواهد بود؟
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه لاک دان عموما به ما زمان و فرصت می دهد، اظهار داشت: قبل از اجرا باید دقیقا برنامه های این دو هفته را تدوین و تبیین نماییم، در غیر اینصورت هم هزینه زیادی به جامعه تحمیل شده و هم مقاومت های مزمن در سطح جامعه تشدید می شود، به عبارت دیگر لاک دان تنها به شرطی می تواند بعنوان یک اقدام موثر مورد توجه قرار بگیرد که ملزومات و مقدمات آن رعایت شود.
اهمیت توجه به تاب آوری جوامع در زمان بحران
دکتر سوری با تکیه بر اهمیت توجه به تاب آوری جوامع در زمان بحران، توضیح داد: کووید 19 یک اپیدمی پیش رونده است که هیچ کس بر روی کره زمین تاریخ خاتمه آنرا نمی داند، ازاین رو باید تاب آوری جامعه را در مقابل این اپیدمی پیش رونده سنجیده و مدنظر قرار دهیم؛ تاب آوری هم به لحاظ اقتصادی و هم فردی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی.
این استاد دانشگاه با تکیه بر اینکه مردم به لحاظ روانی و اجتماعی تا حدی در مقابل مشکلات و بحران ها تحمل و تاب آوری دارند، اظهار داشت: امکان دارد مردم بتوانند در یک تعطیلی دوهفته ای هزینه و دخل و خرج خویش را تنظیم کنند و یا طی این مدت از گروه های صدمه پذیر حمایت شود، ولی آیا می توان این طرح (لاک دان) را باردیگر تکرار کرد؟
شکست مداوم برنامه های کنترل اپیدمی عامل ایجاد التهاب روانی در جامعه
وی آزمون و خطاهای مکرر و شکست مداوم برنامه های کنترل اپیدمی را عامل ایجاد التهاب روانی و اجتماعی در جامعه دانست و اظهار داشت: این التهاب به هیچ عنوان به نفع جامعه نبوده و حتی می تواند به افسارگسیختگی اپیدمی منجر شود؛ کما اینکه این روزها شاهد انتقادهای مردمی بر ضد محدودیت های کرونایی در بعضی کشورها علیرغم حمایتهای دولتی هستیم.
این اپیدمیولوژیست ضمن اشاره به دگرگونی سبک زندگی افراد جامعه به دنبال وقوع این اپیدمی و اپیدمی های مشابه، اظهار نمود: این دگرگونی تا یک زمان محدود قابل تحمل است، اگر این زمان درست مدیریت نشود، بطور قطع با تشنج های فرهنگی و اجتماعی گوناگونی روبرو خواهیم شد. بعنوان نمونه تا کی می توانیم مردم را نسبت به میهمانی و مسافرت و ترددها محدود کنیم؟ یا بعنوان نمونه در طرح دورکاری، حدودا کارایی ادارات و سازمان ها بیشتر از دو سوم کاسته می شود، سازمان ها تا چه مدت زمانی می توانند این دفعه را تحمل کنند؟ تا کی می توانند حقوق کارمندان را کامل پرداخت کنند ولی یک سوم بهره وری داشته باشند؟ ازاین رو بحث تاب آوری در اپیدمی های پیش رونده مبحث بسیار مهمی است که باید به آن پرداخته شود.
آیا تعطیلی دو هفته ای بهترین گزینه رفع دغدغه های موجود است؟
این استاد اپیدمیولوژی با اشاره به اینکه اعمال مداخلاتی همچون لاک دان نیازمند مباحثات علمی در مدیریت اپیدمی و ارائه پاسخ درست به آنهاست، اظهار نمود: همه ما خواستار کاهش بار اپیدمی و تعداد مبتلایان و مرگ و میرها بوده و نگران این وضعیت و آینده آن هستیم ولی باید بهترین گزینه را برای مشکلات و دغدغه های موجود انتخاب نماییم.
الزامات لاک دان در کلانشهر تهران
وی با تکیه بر اینکه اثرات لاک دان در تهران به دلیل مولفه های خاص پایتخت بودن و ترددهای بالای آن بسیار بیشتر از سایر شهرهاست، اظهار داشت: به همین نسبت اثرات سوء آن هم بیشتر خواهد بود، اگرمولفه های تهران نسبت به سایر شهرها متمایز دیده نشود، اثرات سوء احتمالی آن هم بیشتر خواهد شد. بعنوان نمونه در تهران افراد زیادی داریم که نیازمند نان شب خود هستند، آیا برای این افراد فکری شده؟ وقتی مقرر است شهر را قفل نماییم آیا معیشت این افراد تأمین می شود؟ برای موارد خاص و اورژانسی چه برنامه ای داریم و از همه مهمتر نظارت بر حسن اجرای لاک دان چگونه خواهد بود؟
تجمع آزمون و خطاها و نتیجه نگرفتن ها اعتماد عمومی را خدشه دار می کند
دکتر سوری تصریح کرد: اگر این مداخله هم به درستی اجرا نشود، تجمع این آزمون و خطاها و نتیجه نگرفتن ها به خدشه دار شدن اعتماد مردم به سیاست گذاران کنترل اپیدمی بعنوان یکی از مهمترین مولفه ها در مدیریت اپیدمی منجر شده و به مرور زمان هر کار دیگری که می خواهیم انجام دهیم سخت تر و سخت تر خواهد شد؛ کما اینکه شرایط امروز با ۸ ماه پیش بسیار متفاوت می باشد، پیش از این مداخلات بسیار راحتتر انجام می شد و پذیرش و تاب آوری جامعه نسبت به آن بیشتر بود. مردم نسبت به این مسئله حساستر بودند و می توانستند از بضاعت های گذشته خود استفاده کنند؛ حتی بضاعت های روانی و اجتماعی، ولی هم اکنون این شرایط وجود ندارد و باید مقدمات جدیدی فراهم گردد.
جایگزین های "لاک دان"
عضو کمیته اپیدمیولوژی ستاد کرونای تهران با اشاره به اینکه در شرایط حال حاضر باید جایگزین های متناسبتری برای کنترل اپیدمی در نظر بگیریم، اظهار داشت: بعنوان نمونه لاک دان را می توان تنها برای گروه های خاصی اجرا کرد، تعبیر و تفسیر بنده این است که که اصلا نیاز نیست همه مردم را در چارچوب طرح لاک دان تحت کنترل شدید قرار دهیم، به عبارت دیگر باید به جای معلول به دنبال علت باشیم.
یک درصد جمعیت کشور؛ کانون اصلی انتشار آلودگی
این استاد دانشگاه علت اصلی بحران را ویروس در حال چرخش و کانون های انتشاراین آلودگی دانست و در این رابطه توضیح داد: با بررسی میزان مبتلا شدن و تماسهای نزدیک مبتلایان و همینطور در نظر گرفتن این مسئله که هر فرد مبتلا به صورت معمول 6.4 نفر را آلوده می کند، تعداد افراد این گروه یعنی کانون های اصلی انتشار آلودگی در کل کشور، حدود یک میلیون و 40 هزار نفر احتساب شده که بنابراین می توان به جای تمرکز بر همه 85 میلیون جمعیت کشور بر این یک میلیون نفر (کانون انتشار آلودگی) یعنی یک درصد جمعیت کشور متمرکز شد؛ مراقبت از این جمعیت و نظارت فعال بر رفتارها و جابجایی های آنها در کنترل اپیدمی بسیار موثر خواهد بود.
جزییات طرح شهید سلیمانی برای مقابله با کرونا
وی با اشاره به اینکه طرح شهید سلیمانی برای مقابله با کرونا هم در همین راستا اجرا می شود، اظهار داشت: این یک میلیون نفر افراد ثابتی نبوده و سیال هستند؛ بگونه ای که هر دو هفته تغییر پیدا می کنند، بر مبنای طرح شهید سلیمانی این یک میلیون نفر شناسایی شده و با بکارگیری مداخلات از پیش تعیین شده امیدواریم که بعد از اجرای فاز اول طرح، این رقم یک میلیون نفری به مرور کاهش پیدا کند.
وی طرح شهید سلیمانی را یک پکیج جامع دانست که با تولیت وزارت بهداشت و همکاری بسیج انجام می شود و اظهار داشت: بیشتر از هزار ساعت کار علمی و تحقیقاتی با عنایت به مطالعات بومی و بالینی و تجربیات موفق جهانی بر روی این طرح صورت گرفته که مقرر است در کل کشور اجرایی شود.
وی اجرایی شدن این طرح را در کنترل اپیدمی بسیار موثر دانست و اظهار داشت: با عنایت به مطالب مذکور در ارتباط با هزینه اثربخشی مداخلات کنترل اپیدمی، در طرح شهید سلیمانی به جایی اینکه تمام ظرفیت و انرژی و منابع موجود را در سطح کل ۸۵ میلیون جمعیت کشور پخش نماییم، تنها بر روی یک درصد جمعیت متمرکز می نماییم.
سوری در ارتباط با چگونگی اثربخشی این طرح در کنترل اپیدمی، اظهار نمود: حمایت اقتصادی دولت و همینطور مدیریت این گروه یک میلیون نفری در مقایسه با کل جمعیت کشور بسیار عملی تر و اجرایی تر بوده و بنابراین اثربخشی مداخلات آن هم در کاهش مبتلا شدن و به تبع آن تعداد بستری ها و مرگ و میرهای ناشی از بیماری، بالاتر خواهد بود.
اولویت پیشگیری در طرح شهید سلیمانی
وی با اشاره به اینکه در طرح شهید سلیمانی رویکرد پیشگیری در مقایسه با درمان ارجحیت و اولویت بیشتری پیدا می کند، اظهار داشت: طی این طرح علاوه بر شناسایی و ردیابی مبتلایان و تماسهای نزدیک آنان، مراقبت ها فعال تر شده و به داخل خانه ها سوق داده می شود، بنابراین عملاً از شدت و انتشار بیماری جلوگیری شده و ازاین رو افراد کمتری احتیاج به بستری در بیمارستان ها خواهند داشت و به دنبال آن خستگی و فرسودگی کادر درمان هم به مرور زمان ترمیم می شود.
موفقیت طرح شهید سلیمانی در گرو ۴ مولفه اصلی
این اپیدمیولوژیست، موفقیت طرح شهید سلیمانی را در گرو ۴ مولفه اصلی دانست و افزود: در وهله اول محتوای سیاستگذاری و برنامه ریزی ها باید محتوای علمی و قابل قبولی باشد که بر این اساس، طرح شهید سلیمانی در مجامع مختلف مطرح و بررسی شده و مورد تایید علمی وزارت بهداشت و سایر سازمان های همکار طرح همچون وزارت کشور قرار گرفته است.
به گفته وی، دومین مولفه این است که خواست و تعهد انجام طرح در جامعه یعنی در میان سیاست گذاران، برنامه ریزان و مجریان ایجاد شود، به عبارت دیگر باید اجرای این طرح را پذیرفته و نسبت به اثربخشی آن باور داشته باشند. سوم این که ابزار و تجهیزات لازم برای اجرای طرح تأمین و مهیا شده باشد و چهارم حمایت، مشارکت و همکاری مردم جلب شده باشد، چونکه قوی ترین سناریوها بدون مشارکت و نقش آفرینی درست بازیگران اصلی آن که در اپیدمی ها مردم هستند، موفق نخواهد شد.
دکتر سوری با اشاره به اینکه هرکدام از این مولفه ها سیاستگذاری خاص خویش را می طلبد که سازمان های متولی یعنی وزارت بهداشت، وزارت کشور، مجلس و بسیج در حال تدارک آن هستند، افزود: محتوای علمی این طرح هم با صرف بیشتر از 1000 ساعت توسط محققان و اپیدمیولوژیست ها طراحی و تهیه شده و در ادامه ایجاد آمادگی در میان مردم هم باید توسط ارگان های زیربط همچون رسانه های عمومی مهیا شود.
تدارک بیشتر از 2000 گروه برای اجرای طرح
عضو کمیته اپیدمیولوژی ستاد کرونا ضمن اشاره به فراهم آوردن ملزومات اجرای طرح هم بیان نمود: بیشتر از 2 هزار گروه شامل یک پزشک، ۴ پرستار یا کارشناس امور درمانی و بهداشتی و 10 بهورز برای اجرای این طرح در کل کشور تدارک دیده شده است. همینطور ارائه خدمات هم در این طرح سطح بندی شده و بخشی از خدمات و درمان های اولیه مانند اکسیژن تراپی در داخل منازل انجام می شود؛ از طرفی برای تأمین معیشت این گروه هم برنامه ریزی شده تا بتوانند دوره قرنطینه را به سهولت طی کنند.
دکتر سوری تردد بیماران در سطح جامعه را عاملی بسیار اثرگذار در انتشار بیماری دانست و اظهار داشت: ازاین رو اگر با اعمال مداخلات جدی بتوان این یک درصد از جامعه یعنی "کانون آلودگی و انتشار بیماری" را کنترل کرد، نیازی به اعمال محدودیت ها و مراقبت های شدید برای بقیه افراد جامعه وجود ندارد و در کنار آن اقتصاد جامعه و سلامت مردم هم تأمین می شود.
این استاد دانشگاه در انتها موفقیت این طرح را مستلزم حصول کلیه مولفه های مطرح شده و همدلی و همراهی همه افراد و ارگان های ذیربط دانست و خاطرنشان کرد: باید توجه گردد که اگر مداخلات کنترل اپیدمی سنجیده نباشد، اثرات مخرب آن بیشتر خواهد بود، حداقل اینکه اعتماد عمومی را نسبت به سیاست گذاران و تیم های مدیریت بحران کم می کند که بسیار خطرناک می باشد.
وی با اشاره به اینکه ناکارآمد جلوه دادن نظام سلامت برای کنترل اپیدمی به نفع هیچ کس نیست، تصریح کرد: در شرایط فعلی اپیدمی جان مردم روز به روز قربانی می شود و تک تک ما بعنوان اعضای جامعه باید واکنش مناسبی متناسب با مقدورات، امکانات و دانش موجود و با هدف حصول بهترین نتیجه به کار بگیریم.
ایسنا- گلاره کاویان
منبع: اپتیك
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب