مقصران پشت پرده کمبود دارو!
به گزارش اپتیک، کمبود دارو فقط در ارتباط با تحریمها یا تولید و... نیست و بعضا؛ تاثیرگذاری برخی رفتارها در بروز کمبودهای دارویی، مهم تر از دیگر عوامل است.
به گزارش اپتیک به نقل از مهر، کمبودهای دارویی را می توان یکی از مهم ترین چالش های نظام سلامت هر کشوری تلقی نمود که ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. اما نکته ای که نباید نسبت به آن بی توجه بود، علل بروز کمبود دارو است که عوامل مختلفی را شامل می شود. در این میان، تجویز بی رویه دارو در نسخه بیماران، یکی از همین عوامل است که باید مورد کنکاش قرار بگیرد. بنا بر آمارهای رسمی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، میانگین تجویز دارو در هر نسخه، در جهان کمتر از ۱.۷ قلم است، اما این میزان در نسخه ایرانی ها، ۴.۳ قلم دارو است؛ که نشان میدهد اوضاع خوبی در تجویز و مصرف دارو نداریم.
آمارها چه می گویند
در نیمه اول سال ۱۴۰۴، بالاتر از ۲۸ میلیارد عدد دارو به ارزش ۱۵۶ هزار میلیارد تومان در کشور توزیع شده است؛ آماری که نشان میدهد ایرانیان به صورت میانگین ماهانه ۴.۶ میلیارد عدد دارو مصرف می کنند و تهران با اختلاف، بزرگ ترین مصرف کننده دارو در کشور است. نازیلا یوسفی، مدیرکل نظارت و پایش مصرف فرآورده های سلامت سازمان غذا و دارو اظهار داشت: تجویز غیرمنطقی دارو، مصرف غیرضروری و تقاضای القایی از طرف برخی ذی نفعان از عوامل اصلی کمبود دارو و نارضایتی عمومی در کشور است. وی ادامه داد: در سالیان اخیر علاوه بر محدودیت های عرضه، مشکلات ناشی از الگوی نامناسب مصرف دارو هم بر دسترسی بیماران تاثیر گذاشته است. به گفته ی ایشان، تجویز دارو خارج از راهنمای بالینی بومی، فروش بدون نسخه داروهای نسخه ای، عرضه داروهای بیمارستانی در داروخانه های شهری و ایجاد تقاضای القایی از طرف تولیدکنندگان، واردکنندگان یا عرضه دهندگان خدمات سلامت، باعث افزایش نا بجای تقاضا و بروز کمبود دارو شده است. یوسفی تاکید کرد: پزشکان باید با پایبندی به راهنماهای بالینی بومی و اجتناب از تجویز داروهای غیرضروری به بهبود شرایط کمک کنند. همینطور داروسازان با خودداری از فروش داروی نسخه ای بدون نسخه و راهنمایی بیماران می توانند اهمیت بالای ی در مدیریت مصرف ایفا کنند. وی با اشاره به نقش بیمه ها در دفاع از تجویز منطقی دارو اظهار داشت: نظارت بر الگوهای نسخه نویسی و تعرفه گذاری صحیح، باعث افزایش انگیزه برای رعایت پروتکلهای درمانی خواهد شد. بگفته مدیرکل نظارت و پایش مصرف فرآورده های سلامت سازمان غذا و دارو، سازمان نظام پزشکی هم باید بر تخلفات نسخه نویسی و تبلیغات دارویی نظارت کند. برمبنای داده های رسمی، از مجموع ۱۵۶ هزار میلیارد تومان ارزش ریالی بازار دارویی در نیمه اول ۱۴۰۴، میزان ۸۱.۷۵ درصد (حدود ۱۲۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان) مربوط به داروهای تولید داخل و تنها ۱۸.۲۵ درصد (نزدیک به ۲۸ هزار و ۴۸۰ میلیارد تومان) مربوط به داروهای وارداتی بوده است. این نسبت نشان میدهد که سیاستهای تقویت تولید ملی در عرصه دارو، همچنان اثرگذار می باشد و بخش اعظم نیاز دارویی کشور از داخل تأمین می شود؛ در عین حال، سهم نسبتاً بالای واردات از نظر ارزش ریالی، گواه آن است که اقلام وارداتی به طور عمده داروهای با فناوری بالا یا گران قیمت هستند.
وضعیت داروهای بدون نسخه (OTC)
وضعیت داروهای بدون نسخه یا همان OTC در کشورمان، حدودا شبیه داروهایی است که باید با نسخه تهیه شوند. زیرا، برای داروهای OTC هم قواعدی تعریف شده که متاسفانه خیلی جدی گرفته نمی شود و بنابراین شاهد نگاه سلیقه ای داروخانه در عرضه داروهای OTC هستیم. این در حالیست که داروهای بدون نسخه هم می توانند برای مصرف کننده آن دارو خطرناک باشد. مدیرکل نظارت و پایش مصرف فرآورده های سلامت سازمان غذا و دارو اظهار داشت: افزایش مصرف داروهای OTC در کشور تحت تاثیر عوامل گوناگونی همچون هزینه و زمان رفتن به پزشک، سفارش های نادرست اطرافیان و همینطور تبلیغات غیرعلمی در فضای مجازی است. خصوصاً صفحاتی که با اهداف مالی فعالیت می نمایند، با عرضه اطلاعات غلط سلامت عمومی را تهدید می کنند. وی ادامه داد: گرایش به مصرف خودسرانه دارو، گاهی ناشی از باورهای اشتباه فرهنگی یا تقلید از آن چه در رسانه های اجتماعی عرضه می شود، است. این در حالیست که حتی داروهای OTC هم می توانند عوارض جانبی بوجود آورده یا با سایر داروها تداخل داشته باشند. یوسفی با اشاره به حضور مسئول فنی در همه داروخانه های کشور اظهار داشت: داروسازان در داروخانه ها می توانند افراد را در انتخاب صحیح داروهای OTC یاری کنند.
ضرورت کار فرهنگی برای جامعه پزشکی
دارو توسط پزشک برای بیمار تجویز می شود. بدین سبب وقتی میزان اقلام دارویی در هر نسخه بالا است، یعنی این که پزشکان درخواست دارو برای بیماران دارند. لذا، مهم ترین کار برای کنترل آمار تجویز دارو در نسخه بیماران، ترغیب و تشویق جامعه پزشکی به اصلاح نسخه دارویی بیماران است. زیرا، بعضاً شاهد می باشیم که داروهایی در نسخه بیمار نوشته می شود که همان دارو در منزل بیمار موجود است. بنابراین، پزشک می تواند پس از پرسش از بیمار، نسبت به تجویز دارو اقدام نماید. اما در این میان برخی رفتارهای نادرست هم سبب می شود با کمبود دارو در داخل مواجه شویم که این مورد هم نیاز به کنکاش و کار کارشناسی از طرف سازمان نظام پزشکی دارد. آن چه مسلم است، کمبود دارو همیشه مربوط به تحریمها نمی شود و لازم است وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، برای بروز کمبودهای دارویی که با انجام برخی رفتارهای نامناسب شکل می گیرد؛ تدابیر و سیاست هایی اتخاذ کنند. خلاصه اینکه در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، بیشتر از ۲۸ میلیارد عدد دارو به ارزش ۱۵۶ هزار میلیارد تومان در کشور توزیع شده است؛ آماری که نشان میدهد ایرانی ها به شکل میانگین ماهانه ۴.۶ میلیارد عدد دارو مصرف می کنند و تهران با اختلاف، بزرگ ترین مصرف کننده دارو در کشور است. برمبنای داده های رسمی، از مجموع ۱۵۶ هزار میلیارد تومان ارزش ریالی بازار دارویی در نیمه نخست ۱۴۰۴، میزان ۸۱.۷۵ درصد (حدود ۱۲۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان) در ارتباط با داروهای تولید داخل و تنها ۱۸.۲۵ درصد (نزدیک به ۲۸ هزار و ۴۸۰ میلیارد تومان) در ارتباط با داروهای وارداتی بوده است. این در حالیست که حتی داروهای OTC هم می توانند عوارض جانبی بوجود آورده یا با سایر داروها تداخل داشته باشند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۸ بعلاوه ۱