به گزارش گروه تفسیر، تحلیل و پژوهش های خبری ایرنا، «طب اسلامی» هم با ظهور اسلام جای خویش را در میان مسلمانان باز كرد كه بخش عمده اتكای آن بر برخی آیات قرآنی، احادیث، و روایاتی بود كه دهان به دهان نقل و بعدها مكتوب شد. می توان گفت كه طب اسلامی به شكلی باید و نبایدهایی را شامل می گردد كه در ارتباط مستقیم با سلامت انسان قرار دارد، باید و نبایدهایی كه گذشت قرن ها و باز شدن دروازه های دانش نوین، بر آنها مهر تایید زده است.
بنابر شواهد تاریخی، درخشش تمدن اسلامی نقطه اوج طب اسلامی به حساب می آید و از ابوعلی سینا گرفته تا ده ها پزشك حاذق ایرانی در دانشگاه های جندی شاپور همه و همه درجهان شهره عام و خاص بودند.
هرگاه از طب اسلامی نام می بریم، همزمان طب سنتی هم در كنار آن مطرح می شود؛ به گواه اسناد تاریخی تشابهات مختلفی در مبانی و مطالب مطرح شده در منابع اسلامی با مطالب مندرج در منابع طب سنتی وجود دارد و حكمای طب سنتی ایران در خیلی از موارد، آموزهای طب اسلامی را در درمان بیماران به كار گرفته اند.
با این اوصاف، اما برخی كارشناسان می گویند؛ تشابهات و استفاده های موردی سبب نمی شود بتوان یك ارتباط نظام مند برای آنها قائل شد به نحوی كه هر دو را یكی در نظر گرفت.
نكته قابل تامل اینجاست عده ای هم با استفاده ناقص و موردی از برخی روایات بدون منبع و ماخذ در عمل آموزه های طب سنتی را بكار می برند و نام این ملغمه را هم طب اسلامی می گذارند؛ در صورتی كه با نگاه دقیق تر به عملكرد این گروه به راحتی می توان فهمید كه روش آنها فاصله زیادی هم با طب سنتی و هم با آموزه های اسلامی دارد.
دكتر «سمیه فتعلی» پزشك عمومی، دانشجوی دكتری تخصصی طب سنتی در این باره می گوید: نسبت دادن برخی مطالب و عملكردهای حوزه بهداشت و درمان به دین اگر مبنای علمی و عقلی نداشته باشد؛ ممكن است در باور جامعه تاثیر نامطلوبی برجای بگذارد و سبب شود كه هم جامعه علمی و هم مردم نسبت به ارتباط و نقش دین در این مقوله دچار تشكیك و حتی انكار شوند در این صورت همگان از آن دسته از سفارش هایی كه در منابع دینی موجود است بی بهره خواهند ماند.
این مدعیان باآنكه به وجود مجموعه ای با مبحث طب اسلامی قائل هستند، ولی هر كدام محدوده خاصی را برای آن ترسیم می كنند و در مواردی نیز، خارج از آن را جزو این مجموعه نمی دانند به طوری كه برخی محدوده آن را به صورت بر آیات و آموزه های قرآنی متمركز ساخته و برخی دیگر در كنار آیات و آموزه های قرآنی به روایات هم استناد می كنند. به بیانی دیگر اگر با اینكه طب اسلامی به عنوان یك مجموعه مطرح است، اما برای آن مرزبندی هایی با استناد به قرآن و روایات بوجود آمده است. البته برای توضیح موارد مندرج در منابع انتخابی آنها، از طب نوین و به خصوص فیزیولوژی و پاتولوژی هم كمك می گیرند؛ اما نتایج نوین علمی یا تجربیات بشری را در آن حیطه جای نمی دهند.
آنچه كه جامعه ما این روزها با آن دست به گریبان است، ورود برخی افراد سود جو به حیطه طب اسلامی و سنتی است، این افراد با بهره گیری از سطح پایین آگاهی و دانش مردم، ضمن القاء نظرات غیرعلمی، روش هایی را برای درمان بیماران تجویز می كنند كه نه با طب اسلامی كه با طب سنتی هم بیگانه است.
درمان با آب باران، زمزم، فرات، درمان با آبی كه روی آن آیات و دعاهایی خوانده می گردد و آب نیسان، تجویز دارو به نام ائمه و امامان معصوم (ع) و... نمونه هایی از باورهای و تجویز هایی كه این روزها زیر عنوان طب اسلامی توسط افراد سودجو به مردم القا می گردد.
دكتر «محمود خدادوست » در گفت وگو با یكی از رسانه ها اظهار داشت: روایات زیادی در حوزه بهداشت و برخی سفارش های درمانی در اسلام داریم كه البته باید در پژوهشكده های علوم قرآنی و از نگاه علم رجال و علم دلالت بررسی شوند. علمای اهل فن و قرآن شناس گفته اند كه بعد از اثبات سندیت یك روایت، برای تعمیم آن به زمان، مكان و مردم حاضر نیاز به كار تحقیقاتی و پژوهشی داریم.
مدیركل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت همینطور خاطرنشان كرد: در این مورد كه سلامت ابعادی پیچیده تر از بعد جسمانی و روانی دارد تردیدی نیست؛ ما می توانیم از ظرفیت دین اسلام به عنوان كامل ترین دین برای توسعه ابعاد فرشتگی و روحی انسان كمك بگیریم، اما این مورد غیر از آن است كه ما به نام و سوءاستفاده از دین در سلامت مردم مداخله كنیم.
خدادوست با اشاره به ممنوعیت طبابت افراد غیرپزشك در قانون اساسی ایران، ادامه داد: بر مبنای قانون جمهوری اسلامی ایران كه تحت نظارت شورای نگهبان قرار دارد و از فیلتر مبانی فقهی ما عبور می كند، طبابت افراد غیرپزشك مغایر قانون است. چطور ممكن است در قانون جمهوری اسلامی ایران بگویند مداخله درمانی فقط توسط پزشك مجاز است، اما افراد غیر پزشك به نام اسلام كاری مغایر قانون انجام دهند؟ این كار بطور قطع بر مبنای این مبانی فقهی، خلاف شرع خواهد بود.
خدا دوست چندی پیش در دیدار با آیت الله اعرافی، مدیر حوزه های علمیه سراسر كشور، تاكید كرده بود كه برخی به نام طب اسلامی و سنتی، با بدیهی ترین مسائل پزشكی مانند واكسن و پیوند اعضا مخالفت می كنند كه با این كار آن ها، بعضی از مردم علاوه بر از دست دادن جان خود، مال خویش را هم از دست داده اند. بیشتر این افراد دام خویش را برای كسانی كه بیماری های صعب العلاج دارند، پهن كرده و با منع بیماران از رجوع به پزشكان طب رایج، آن ها را مجبور به استفاده از شیوه های درمانی نادرست و بدون مستندات علمی خود ترغیب می كنند.
همزمان انجمن علمی طب سنتی با انتشار بیانیه ای از جریاناتی كه با سوء استفاده از نام اسلام و ائمه معصومین(ع)، به حوزه طبابت وارد شده و سلامت شهروندان و اعتقادات دینی آنان را به مخاطره انداخته اند اعلام برائت كرد.
نظارت دقیق بر موسسه ها و كلینیك های فعال در درمان های سنتی، آزمایش و بررسی میزان سلامت داروهای دست ساز، اطلاع رسانی و روشنگری درباره سوءاستفاده از اعتماد مردم در فضای رسانه ای كشور هم به طور حتم مانع بازارگرمی سودجویانی در لباس طبیبان سنتی و اسلامی خواهد شد.
پژوهشم** 9283**1601**خبرنگار: فرشته ذبیحیان** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https: //t. me/Irnaresearchهمراه شوید